Kosova largohet nga lista e vendeve të brishta: Një hap i madh drejt stabilitetit ekonomik dhe investimeve ndërkombëtare

Brenda më pak se dhjetë ditësh, dy nga institucionet më të rëndësishme financiare ndërkombëtare – Banka Botërore dhe Fondi Monetar Ndërkombëtar (FMN) – e kanë larguar Kosovën nga Lista e Shteteve në Situata të Brishtësisë dhe Konfliktit. Pas më shumë se 15 vjetësh në këtë listë, Kosova rikthehet në hartën e vendeve që konsiderohen institucionalisht më të qëndrueshme dhe financiarisht më të konsoliduara.

Për Bankën Qendrore të Kosovës dhe për Qeverinë në detyrë, ky është një zhvillim i rëndësishëm që konfirmon përparimin ekonomik dhe institucional të vendit. Ekspertët e ekonomisë vlerësojnë se ky ndryshim rrit ndjeshëm besimin e investitorëve dhe krijon mundësi të reja për zhvillim financiar.

Përfitime të drejtpërdrejta ekonomike
Profesori i ekonomisë, Mejdi Bektashi, vlerëson se largimi nga kjo listë do të sjellë përfitime të shumta për Kosovën, përfshirë rritjen e qasjes në kredi me norma më të ulëta interesi dhe rritjen e besueshmërisë në tregjet ndërkombëtare.

“Kjo do të ndikojë në uljen e normës së riskut, gjë që nënkupton ulje të interesave për kreditë që Kosova mund të marrë nga institucionet financiare ndërkombëtare”, tha ai për Radion Evropa e Lirë.

Edhe profesori tjetër i ekonomisë, Berim Ramosaj, thekson se ky vendim rrit mundësinë për kredi më të favorshme dhe përmirëson performancën e sistemit bankar vendor, duke forcuar më tej klimën për investime.

Sfida të mbetura dhe sinjale të përziera
Megjithatë, ekspertët paralajmërojnë se përfitimet nuk do të jenë automatike. Kosova vazhdon të përballet me sfida të brendshme, përfshirë tensionet politike dhe masat shtrënguese të vendosura nga Bashkimi Evropian për shkak të situatës në veri.

“Masat shtrënguese dhe mosformimi i institucioneve janë sinjale negative që mund të frenojnë përfitimet nga ky vendim pozitiv”, thotë Bektashi.

Ai shton se vendimi i Bankës Botërore dhe FMN-së është më shumë politik dhe i lidhur me performancën e Bankës Qendrore, sesa me politikën ekonomike të Qeverisë në detyrë.

Një sinjal për BE-në dhe për të ardhmen
Të dy profesorët bien dakord se vendimi i dy institucioneve financiare është një sinjal që edhe BE-ja duhet të rishqyrtojë qasjen ndaj Kosovës dhe të heqë masat shtrënguese.

Sipas Ramosajt, ky është një moment për Kosovën që të tregojë përkushtim në forcimin e institucioneve, në respektimin e sundimit të ligjit dhe në përmirësimin e politikave makroekonomike.

A rrezikon Kosova të rikthehet në listë?
Ekspertët e mohojnë një rikthim të shpejtë të Kosovës në listën e shteteve të brishta, duke theksuar se vendimet e tilla janë rezultat i analizave të gjata dhe nuk ndryshojnë lehtësisht.

“Nëse konstituohet Kuvendi dhe formohet Qeveria, pritet një derdhje e konsiderueshme e mjeteve dhe rritje e investimeve”, thotë Bektashi.

Konkluzioni
Dalja nga Lista e Shteteve në Situata të Brishtësisë dhe Konfliktit është një mundësi e artë për Kosovën që të rrisë besimin ndërkombëtar, të tërheqë investime dhe të forcojë ekonominë. Por për të përfituar nga ky momentum, nevojitet stabilitet institucional dhe reforma të qëndrueshme ekonomike. Vendimi i Bankës Botërore dhe FMN-së është një shtysë, por suksesi do të varet nga veprimet e ardhshme të autoriteteve vendore.