Studim i ri: Udhëtimi në hapësirë përshpejton plakjen e qelizave të gjakut
Një studim i mbështetur nga NASA ka zbuluar se qëndrimi në hapësirë mund të përshpejtojë procesin e plakjes biologjike tek njerëzit. Hulumtimi, i botuar në revistën Cell Stem Cell, ka analizuar qelizat staminale të gjakut që u dërguan në katër misione SpaceX drejt Stacionit Ndërkombëtar Hapësinor (ISS).
Sipas rezultateve, qelizat hematopoietike dhe paraardhëse (HSPC), të cilat prodhojnë qeliza të reja të gjakut dhe janë jetike për sistemin imunitar, humbën një pjesë të aftësisë së tyre për rigjenerim pas 32 deri në 45 ditë në orbitë. Përveç kësaj, u vunë re shenja dëmtimi të ADN-së dhe shkurtim i telomereve – tregues klasikë të plakjes së përshpejtuar.
“Hapësira është testi përfundimtar i stresit për trupin e njeriut”, theksoi Dr. Catriona Jamieson, drejtoreshë e Institutit të Qelizave Staminale në Universitetin e Kalifornisë, San Diego.
Ekipi i saj përdori mjete të inteligjencës artificiale për të monitoruar ndryshimet molekulare në kohë reale, duke konfirmuar se mikrograviteti dhe rrezatimi kozmik galaktik janë faktorë kryesorë të degradimit qelizor.
Megjithatë, studiuesit vërejtën se pas rikthimit në Tokë, disa nga dëmtimet filluan të zbeheshin, çka sugjeron se një mjedis më i shëndetshëm mund të rikuperojë pjesërisht qelizat.
Ekspertët paralajmërojnë se këto gjetje nënvizojnë domosdoshmërinë për zhvillimin e masave mbrojtëse për astronautët, veçanërisht në misionet e gjata drejt Hënës apo Marsit.
