Samit i tensionuar BE–Kinë në Pekin: Ukraina, tregtia dhe përplasjet me SHBA-në në qendër të diskutimeve

Presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, dhe presidenti i Këshillit Evropian, Antonio Costa, do të takohen më 24 korrik në Pekin me presidentin e Kinës, Xi Jinping, dhe kryeministrin Li Qiang, në një samit që pritet të karakterizohet nga tensione të shumta politike dhe ekonomike.

Ndërkohë që samiti shënon 50-vjetorin e marrëdhënieve diplomatike mes Bashkimit Evropian dhe Kinës, pritjet për ndonjë rezultat konkret janë minimale. Brukseli pritet të ngrejë shqetësime për të drejtat e njeriut në Tibet, Shinxhiang dhe Hong Kong, të cilat Pekini zakonisht i hedh poshtë. Por tema më e ndjeshme do të jetë mbështetja e Kinës ndaj luftës së Rusisë në Ukrainë dhe praktikat tregtare që BE i konsideron të padrejta.

Zyrtarët evropianë kanë paralajmëruar një qasje më të ashpër këtë herë, duke theksuar se janë të gatshëm të mbrojnë interesat e bllokut. BE ka njoftuar se 80 për qind e mallrave me përdorim të dyfishtë që Rusia përdor për ushtrinë vijnë nga Kina, ndërsa është kritikuar gjithashtu eksporti i komponentëve për dronë drejt Moskës. Si pasojë, disa kompani dhe institucione financiare kineze janë përfshirë tashmë në listën e zezë nga BE-ja.

Takimi i mëngjesit me presidentin Xi Jinping do të fokusohet në çështje gjeostrategjike, ku do të theksohet edhe shqetësimi i Brukselit për qëndrimin e Kinës ndaj luftës në Ukrainë. Ndërkohë, diskutimi i pasdites me kryeministrin Li Qiang do të përqendrohet në marrëdhëniet ekonomike, të cilat janë përkeqësuar për shkak të një deficiti tregtar në rritje që ka arritur në 350 miliardë dollarë, në favor të Kinës.

BE-ja ka kritikuar subvencionet shtetërore kineze, barrierat në prokurim dhe kontrollet e eksportit, ndërsa është paralajmëruar se mund të ndërmerren masa reciproke ndaj produkteve kineze si automjetet elektrike dhe bulmeti. Megjithatë, blloku evropian është i ndërgjegjshëm për varësinë që ka nga Kina në lidhje me mineralet kritike dhe magnetët e përhershëm, që janë thelbësore për teknologjitë moderne.

Samiti zhvillohet gjithashtu në sfondin e një krize të mundshme tregtare mes BE-së dhe SHBA-së. Nëse nuk arrihet një marrëveshje deri më 1 gusht, tarifat amerikane prej 30 për qind do të godasin eksportet evropiane, gjë që mund ta shtyjë Brukselin drejt masave hakmarrëse. Një përplasje e tillë do të krijonte terren të favorshëm për Kinën, e cila pritet të shtyjë përpara narrativën se bashkë me Evropën përfaqëson rendin ndërkombëtar të bazuar në rregulla, ndërsa fajëson Uashingtonin për çrregullimet tregtare dhe proteksionizmin.

Në këto rrethana të ndërlikuara, BE-ja do të përpiqet të ruajë një balancë mes presionit ndaj Kinës për çështje të sigurisë dhe interesave ekonomike, ndërsa mbetet për t’u parë se çfarë efekti do të kenë këto bisedime në marrëdhëniet e ardhshme ndërkombëtare.