Rritja e pagave në Shqipëri: Sipas INSTAT, paga mesatare arrin në 77.5 mijë lekë për vitin 2024

Sipas të dhënave të fundit nga INSTAT, paga mesatare mujore bruto në Shqipëri për vitin 2024 ka arritur në 77.5 mijë lekë, ose rreth 770 euro, duke shënuar një rritje prej 9.8% në vlerë nominale krahasuar me vitin e kaluar. Kur rritja e pagës merret parasysh me inflacionin, rritja reale arrin në 7.6%.

Në krahasim me vitin 2014, kur paga mesatare ishte vetëm 40.5 mijë lekë, paga është rritur me 70% në vlerë nominale. Megjithatë, pas përllogaritjes së inflacionit, kjo rritje është më e ulët, duke arritur në 42.4%. Duket se ritmet e rritjes së pagave kanë qenë më të larta në vitet e fundit, të cilat janë kryesisht të ndikuara nga rritja e pagave në administratën publike, e cila ka përfituar nga politika e qeverisë që ka përdorur buxhetin për të rritur pagat e administratës dhe për të pasur një barazim me rajonin.

Megjithatë, krahasuar me vendet e tjera të rajonit, Shqipëria mbetet shumë më pas në aspektin e pagave. Paga mesatare në Serbi është 1150 euro, në Bosnjë dhe Hercegovinë është afër 1100 euro, në Mal të Zi 1083 euro, ndërsa në Maqedoninë e Veriut paga është 1020 euro. Në Shqipëri, paga mesatare ka qenë artificialisht më e lartë për shkak të zhvlerësimit të euros, por fuqia blerëse ka rënë për shkak të rritjes së vazhdueshme të çmimeve. Me kursin e vitit 2022, paga mesatare për vitin 2024 do të ishte rreth 650 euro, që është ende 40% më e ulët se mesatarja e rajonit.

Të dhënat e ndara për sektorët publik dhe privat tregojnë një “shtrembërim” të tregut të pagave në Shqipëri, me një diferencë prej 30% mes tyre. Ndryshe nga Serbia, ku sektori privat paguan mesatarisht 1100 euro në muaj dhe sektori publik paguan po aq, në Shqipëri sektori privat paguan mesatarisht 690 euro, ndërsa sektori publik 900 euro.

Në Shqipëri, administrata paguhet mesatarisht 20% më shumë se sektori privat në fillim të vitit 2022, ndërsa kjo diferencë është rritur në 30% në fund të vitit 2024. Megjithatë, një aksion i fundit nga tatimet për të luftuar informalitetin e pagave nuk ka arritur të nxisë bizneset të rrisin pagat në sektorin privat.

Analistët e ekonomisë sugjerojnë se një rritje e pagave përmes urdhëresave administrative ka treguar rezultate të kufizuara dhe është një praktikë që nuk ka mundur të sjellë një përmirësim real në produktivitetin e punonjësve. Rritja e pagave në Shqipëri do të ishte më e qëndrueshme nëse do të lidhej me rritjen e produktivitetit dhe përmirësimin e aftësive dhe efikasitetit të punonjësve, duke sjellë përfitime më të mëdha për ekonominë dhe për kompanitë.