Vuçiq mes presionit të protestave dhe paralajmërimeve nga Rusia: A po i ftohen marrëdhëniet me Moskën?

Në kulmin e protestave antiqeveritare në Serbi dhe thirrjeve për zgjedhje të parakohshme, presidenti Aleksandar Vuçiq iu drejtua sërish aleatit të tij tradicional – Rusisë – për mbështetje politike dhe simbolike.

“Faleminderit miqve të mi rusë për mirëkuptimin,” deklaroi Vuçiq më 30 qershor, në një reagim ndaj qëndrimit të ministrit të Jashtëm rus, Sergei Lavrov, i cili kërkoi qetësimin e situatës në Serbi “në përputhje me Kushtetutën dhe ligjin”.

Megjithatë, ndërsa Vuçiq fliste për “mirëkuptim”, nga Moska mbërriti edhe një tjetër sinjal – më kritik dhe më i ftohtë. Aleksandar Dugin, ideologu ultrakonservator rus i afërt me Kremlinin, deklaroi se “të gjithë serbët duan që Vuçiq të largohet” dhe se “legjitimiteti i tij është zhdukur”. Dugin foli për Sputnik – një media shtetërore ruse – duke ngritur dyshime nëse komentet e tij janë sinjal i qëllimshëm nga Moska për të shtuar presionin mbi presidentin serb.

Këto mesazhe të përziera vijnë vetëm një javë pasi Shërbimi i Inteligjencës së Jashtme i Rusisë akuzoi Serbinë për furnizim indirekt të armëve në Ukrainë – një pretendim që Beogradi fillimisht e mohoi, por më pas reagoi me ndalimin e eksporteve të armëve jashtë vendit më 23 qershor.

Sipas analistes Ivana Stradner nga Fondacioni për Mbrojtjen e Demokracive në Uashington, Rusia e mbështet ende Vuçiqin sepse ai është i kontrollueshëm. “Moska nuk dëshiron një qeveri demokratike dhe të paparashikueshme në Serbi,” thekson ajo.

Nga ana tjetër, drejtori i shërbimit rus të Radios Evropa e Lirë, Andrei Shari, beson se sulmet e Dugin nuk janë të rastësishme. Sipas tij, Kremlini përdor figura si Dugin për të testuar opinionin apo për të dërguar paralajmërime të fshehta. “Sot e thotë Dugin, nesër mund ta thotë një tjetër analist i shquar, por pasnesër kjo mund të kthehet në politikë zyrtare të Rusisë,” vëren ai.

Ndërkohë, Vuçiq vijon të balancojë marrëdhëniet midis Perëndimit dhe Rusisë, duke lëvizur në një terren gjithnjë e më të paqëndrueshëm diplomatik. Ai i është drejtuar Moskës jo vetëm për mbështetje, por edhe për të zbutur pasojat e raportimeve të pakëndshme, përfshirë furnizimin e dyshuar të Ukrainës me municione.

Rusia, ndërkohë, nuk po i fsheh shqetësimet për një “revolucion me ngjyra” në Serbi, një term që nënkupton ndërhyrjen perëndimore në përmbysjen e regjimeve autoritare, sipas Lavrovit. Ky qëndrim përkon me narrativën që vetë Vuçiq ka përdorur gjatë muajve të fundit, duke akuzuar faktorë të jashtëm për protestat masive kundër tij.

Nëse Rusia do të vazhdojë të mbështesë Vuçiqin apo do të kërkojë një figurë më të besueshme dhe më të qëndrueshme në Serbi, kjo mbetet të shihet. Por një gjë është e qartë – marrëdhëniet dikur të pandara midis Beogradit dhe Moskës po testohen seriozisht në një klimë politike gjithnjë e më të tensionuar.