Tërheqja e lëndës nga presidenca nuk ndikon në vendimmarrjen e gjykatës kushtetuese

Tërheqja eventuale e kërkesës nga Presidenca e Kosovës nuk ka efekt automatik në ndërprerjen e procedurës para Gjykatës Kushtetuese. Bazuar në nenin 113 të Kushtetutës së Republikës së Kosovës, si dhe në nenet përkatëse të Ligjit për Gjykatën Kushtetuese dhe Rregullores së Punës së saj, procedura e shqyrtimit të një lënde konsiderohet e filluar dhe në juridiksionin tërësor të Gjykatës, sapo kërkesa është regjistruar dhe është pranuar për shqyrtim paraprak.

Neni 22 paragrafi 1 i Ligjit për Gjykatën Kushtetuese e përcakton qartë se: “Pas paraqitjes së kërkesës, ajo nuk mund të tërhiqet nga kërkuesi, përveçse në rrethana të jashtëzakonshme dhe me pëlqimin e Gjykatës.” Kjo dispozitë e bën të qartë se akti i dorëzimit të kërkesës paraqet një akt procedural me pasoja juridike, i cili nuk mund të zhbëhet thjesht përmes një letre të tërheqjes politike apo institucionale.

Për më tepër, neni 47 i Rregullores së Punës së Gjykatës Kushtetuese përshkruan mënyrën se si trajtohet çdo kërkesë për tërheqje, dhe lë në kompetencën ekskluzive të kolegjit të gjyqtarëve vendimin për të vazhduar apo jo shqyrtimin e çështjes. Kjo është e rëndësishme për të ruajtur parimin e pavarësisë së pushtetit gjyqësor dhe për të parandaluar instrumentalizimin e Gjykatës për qëllime të ndryshimeve të momentit në skenën politike.

Për më tepër, Gjykata Kushtetuese është e obliguar që, në momentin kur është regjistruar një rast që ka ndikim mbi funksionimin institucional dhe kushtetues të vendit, të veprojë në mënyrë të pavarur dhe në përputhje me mandatin e saj si garant i kushtetutshmërisë. Edhe në rastet kur kërkesa vjen nga një institucion shtetëror që më pas kërkon të tërhiqet, Gjykata mban autoritetin për të vlerësuar nëse ekziston interes publik dhe nevojë kushtetuese për të vazhduar shqyrtimin.

Rasti aktual që ka të bëjë me bllokimin institucional të Kuvendit të Kosovës përmes 54 seancave të pasuksesshme për zgjedhjen e kryetarit, është çështje që prek thelbin e funksionalitetit të rendit demokratik dhe kërkon përgjigje përfundimtare për të garantuar siguri juridike dhe vazhdimësi institucionale. Në këtë kuptim, çdo veprim i mundshëm për të ndalur procesin para Gjykatës Kushtetuese, përfshirë përpjekjet për tërheqje të kërkesës, nuk do të kishte efekt të drejtpërdrejtë juridik pa vendim të posaçëm nga vetë Gjykata. Prandaj, çdo debat publik rreth këtij aspekti duhet të udhëhiqet nga e drejta pozitive dhe jo nga narrativa politike.

Gjykata Kushtetuese është institucion mbrojtës i rendit kushtetues dhe, në këtë rast, mbetet në dorën e saj të trajtojë në mënyrë të pavarur çdo çështje të paraqitur, pavarësisht ndryshimeve të qëndrimeve politike të palëve në proces.

Ky interpretim është në përputhje me standardet ndërkombëtare të të drejtës kushtetuese dhe me parimin universal të “non-retractability” të procedurave gjyqësore kushtetuese pas fillimit të tyre.